Predikant
Zou je misschien denken dat hij zich heeft aangemeld voor een opleiding tot predikant? Of dat hij misschien gisteren toch een paar blowtjes te veel heeft genomen? In elk geval zal de kans klein zijn dat je het normaal vindt dat iemand tussen de 25 en 49 jaar oud zijn enthousiasme over de nieuwe cd van Coldplay uitlegt. De manier waarop hij communiceert sluit niet echt aan bij wat we gewend zijn qua woordgebruik van iemand van die leeftijd waardoor er een afstand in de communicatie tussen jou en die persoon ontstaat. En heel waarschijnlijk sluit deze ook niet aan bij jouw taalgebruik waardoor de kans op een communicatieve ‘klik’ vrij klein wordt.
Klik
Bij de communicatie tussen een jock en zijn luisteraar is het net als in het echte leven belangrijk een connectie te krijgen met de luisteraar. Dat kan door middel van wat je doet; welke muziek je draait, welke informatie je geeft. Maar ook op de manier hoe je die muziek en informatie brengt. Je wilt dat in de communicatie met de luisteraar een ‘klik’ ontstaat dus moet die communicatie op hetzelfde niveau plaats vinden als die van je doelgroep. Lijkt logisch. En toch vinden veel jocks het moeilijk om bepaalde ‘moeilijke’ woorden in hun communicatie te vermijden.
Automatisme
Vaak glippen deze woorden er uit een automatisme tussendoor en merk ik bij monitoring sessies dat de jock niet eens in de gaten dat hij of zij bepaalde ‘moeilijke’ termen gebruikt. Vaak pas wanneer de jock wordt geconfronteerd met een aircheck waarin ze zichzelf de woorden horen gebruiken, valt het kwartje. De reden om moeilijkere woorden te gebruiken dan nodig is meestal bij de jock onbekend en “dat ben ik zo gewend, ik denk er niet echt over na” is het meest gegeven antwoord op de vraag waarom ze bijvoorbeeld niet “ook” zeggen in plaat van “tevens”. Natuurlijk zal een luisteraar niet meteen de radio uitzetten wanneer een presentator een woord gebruikt dat de luisteraar zelf niet snel zal gebruiken. Maar als het gaat om een groot aantal ‘moeilijke’ woorden dat met grote regelmaat wordt, komt de jock onbewust wel steeds verder van de luisteraar te staan.
Doelgroep
Voor elk radiostation is afhankelijk van de voorgenomen doelgroep te bepalen op welke manier je de luisteraar het beste aan kunt spreken en welke woorden je daar wel en niet bij zou moeten gebruiken. Bij een zender als Slam FM ligt dat bijvoorbeeld totaal anders als bij Radio 4 of Radio 1. Bij een station dat zich op jongeren richt, sluiten woorden als ‘tevens’ of ‘eveneens’ totaal niet aan op de manier van communicatie van een jongere. Maar op Radio 1 zouden de woorden qua leeftijd en het opleidingsniveau misschien wel op hun plaats zijn.
Detail
De manier waarop je communiceert en met welke woorden lijkt misschien maar een klein detail maar het is wel een van de dingen die er aan kan bijdragen of iemand zich thuis voelt bij jou of niet. En het komt vaker voor dan je in eerste instantie in de gaten hebt, dat de manier van communicatie van de jock mijlenver ligt van die van de luisteraar. Als voorbeeld een fragment van 3FM, een zender die zich primair richt op een leeftijdsgroep van 25-34 jaar oud en bovendien een station dat zich wil profileren als jong van geest, modern en vernieuwend. Dan verwacht je niet dat de jock woorden gebruikt als ‘tevens’ en ‘gelieerd aan’. En toch hoor je in onderstaande fragment van ‘Met Michiel’ precies die woorden. Overigens wordt in de zin met het woord ‘tevens’ gebruikt in combinatie met ‘ook’ waardoor het dubbelop wordt en dus helemaal overbodig!
Belangrijk
Waar komt toch die drang vandaan bij jocks om toch dit soort woorden te gebruiken? In een coaching sessie trof ik eindelijk een eerlijke jock die na confrontatie met zijn eigen ‘moeilijke’ woorden tot de volgende conclusie kwam: “we zijn toch als jocks een beetje een soort van ego-trippers en we willen gewaardeerd worden, geliefd zijn, interessant en belangrijk gevonden worden. Misschien doe ik het wel omdat ik dan denk interessanter en intelligenter over te komen”. En waarschijnlijk zit in die observatie best een kern van waarheid. Jammer is dat volgens deze redenering de jock uit onzekerheid niet zichzelf is en probeert interessant te doen. Terwijl de jock zonder de ‘moeilijke’ woorden minstens zo interessant is en dichter bij de luisteraar staat. Vooral omdat hij of zij dan pas echt zichzelf is.
